Alisher Nazirov
Mae Alisher Nazirov o Rishtan yn Nwyrain Wsbecistan yn un o seramegwyr ac athrawon enwocaf Wsbecistan. Gan ddechrau yn 12 oed astudiodd gyda rhai meistri Wsbeceg gwych ac yn y cyfnod Sofietaidd ef oedd y prif arlunydd yng ngweithdy serameg Rishtan. Ar ôl yr annibyniaeth bu llawer o newidiadau. Ei gyfraniad at gynnal treftadaeth ddiwylliannol Wsbecistan oedd sefydlu gweithdy/ysgol “Usto-Shogird”, yn dysgu celf serameg i lawer o fyfyrwyr (y mae eu gweithiau hefyd wedi derbyn llawer o wobrau). Mae hefyd wedi bod ar flaen y gad o ran adfer ffurfiau a dyluniadau traddodiadol hynafol serameg Rishtan gan ennill y teitl Ceidwad y Traddodiadau iddo yn 2016.
Ers hynny mae wedi arddangos yn Japan – Komatsu, yr Almaen, Hannover a Munich a Rwsia – Moscow. Mae ei weithiau wedi’u cynnwys yng nghasgliadau amgueddfa Celf y Wladwriaeth yn Wsbecistan, Academi Celfyddydau Wsbecistan, Amgueddfa Gelf y Wladwriaeth y Dwyrain ym Moscow, yr Amgueddfa Ethnograffeg yn St Petersburg, a’r Amgueddfa Serameg Asakura-san yn Komatsu.
Ers oed ifanc, arweiniodd ei ddiddordeb mewn archeoleg at ddarganfod y gwydredd ‘ishkor’ cyfrinachol ac at ei angerdd am ffurfiau a phatrymau traddodiadol serameg Rishtan, y mae wedyn yn eu cyfuno â chreadigrwydd unigryw ac agwedd arloesol.
Heddiw, gall pobl gydnabod ei arddull unigryw, gyda’i nodweddion allweddol o geinder a chytgord. Mae Alisher yn cael ei ysbrydoliaeth gan natur felly gellir gweld blodau hardd, coed a changhennau yn ei greadigaethau. Ar ben hynny, mae’r siapiau a gweadau yn ei waith bob amser yn swyno pobl sy’n caru celf gyda’u unigrywiaeth a’u harddull.
Alisher Rakhimov
Mae Alisher Rakhimov yn seramegydd o fri a ganwyd yn Tashkent i deulu â thraddodiad hir (o leiaf chwe chenhedlaeth) o’r meistri serameg enwocaf yn Wsbecistan. O oedran ifanc astudiodd y grefft o serameg yn y teulu, gan etifeddu traddodiadau brenhinlin y Rakhimov. Astudiodd hefyd yng Ngholeg Celf y Gweriniaethwyr yn Tashkent. Mae wedi arddangos yn Japan, yr Almaen, UDA ac Israel ac wedi bod yn rhan o amryw o brosiectau UNESCO i adfywio technolegau serameg y gorffennol, gan gynnwys seminarau a gwyliau. Er enghraifft yn 2004 roedd yn awdur 5 ffilm ddogfen ar gyfer UNESCO o’r enw ‘Ceramicists of Uzbekistan’ ac yn 2006 golygodd y rhifyn Saesneg newydd o lyfrau ei dad Mukhitdin Rakhimov ‘Artistic Ceramics of Uzbekistan’ a ‘Architectural Ceramics of Uzbekistan’. Yn 2012 derbyniodd y teitl Gweithiwr Celf Anrhydeddus Wsbecistan. Mae ei stiwdio yn Tashkent wedi cynnal sawl arddangosfa gan gynnwys ‘Traditions and New Approaches to Ceramic Tiles’ 2014, ‘Ceramics without Borders’ 2015 a ‘Continuous Flight’ 2016. Mae ei waith yn cael ei arddangos yn yr Amgueddfa Celf Gymhwysol yn Tashkent.
Dywed Alisher, y dyddiau hyn, mae yna lawer o ddatblygiadau newydd dramatig mewn serameg, mewn siapiau er enghraifft. Ar ôl saith mlynedd o arbrofion gyda gwahanol fwynau creodd gyfres o weithiau wedi’u neilltuo i gelf cerrig. Hefyd, mae’n credu bod serameg bensaernïol yn Wsbecistan yn datblygu ac yn tyfu’n gyflym, ac mae gan feistri Wsbeceg botensial mawr yn y maes cymharol newydd hwn.
Newidiadau eraill y mae wedi’u gweld yw hoffter pobl o ran diwylliant a motiffau cenedlaethol yn hytrach na gorllewinol, felly mae arbenigwyr celf Wsbeceg bellach yn gallu cynnig dwsinau o amrywiadau ar gyfer addurno mewnol ac allanol ar gyfer arddulliau tai traddodiadol a modern.
Abdulla Narzullaev
O Bukhara, Wsbecistan, ganwyd Abdulla i deulu gydag o leiaf 6 cenhedlaeth o feistri serameg a brodwaith o’i flaen. Dysgodd gan ei dad o 7 mlwydd oed. Mae menywod y teulu wedi adfer arddulliau brodwaith traddodiadol y rhanbarth sy’n rhan o draddodiad Wsbeceg gwych arall – Suzani.
Mae wedi cymryd rhan mewn 105 o arddangosfeydd ledled y byd, gan gynnwys UDA (Marchnad Celf Werin Santa Fe), Ffrainc, yr Almaen, Japan, Pacistan, Kuwait a llawer o rai eraill. Yn 1992 agorodd amgueddfa serameg yn Gijduvan (Bukhara), sydd hefyd yn gartref i’w weithdy lle mae ef a’i dîm yn gwneud serameg Gijduvan traddodiadol.
Mae Abdulla yn cyfaddef, gan fod y grefft yn ei deulu gael ei phasio o genhedlaeth i genhedlaeth, nad oedd erioed wedi ystyried unrhyw broffesiwn arall. Mae’n treulio’i holl amser rhydd wrth yr olwyn grochenwaith yn creu a datblygu ei grefft gyda chanlyniadau rhagorol.
Mae paentio addurniadol Gijduvan dim ond yn flodeuog ac yn geometrig yn unol â thraddodiad Islamaidd oherwydd ers canrifoedd nid yw delweddau o fodau byw wedi’i chymeradwyo. Mae gan greadigaethau Abdulla cymhlethdod cyfoethog iawn o batrymau, cynildeb a cheinder gweithredu. Mae blodau a motiffau blodau yn cael eu dehongli’n fywiog ac yn argyhoeddiadol. Yn ei weithiau, mae’r meistr hwn yn datgelu sgil uchel o ysgrifennu addurniadol a mynegiant artistig.
Gyda chefnogaeth gan:
